W najnowszym wpisie przedstawimy alternatywę dla sądowego dochodzenia roszczeń w sprawach dotyczących błędów w sztuce medycznej, jaką jest postępowanie przed Wojewódzką Komisją ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych.
Wojewódzkie Komisje ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych są organami wprowadzonymi ustawą z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 113, poz. 660).
Komisje tworzone są w każdym województwie i składają się z 16 członków, w tym:
– 8 członków posiadających co najmniej wyższe wykształcenie i tytuł magistra lub równorzędny w dziedzinie nauk medycznych, którzy wykonują zawód medyczny przez okres co najmniej 5 lat albo posiadają stopień naukowy doktora w dziedzinie nauk medycznych,
– 8 członków posiadających co najmniej wyższe wykształcenie i tytuł magistra w dziedzinie nauk prawnych, którzy przez okres co najmniej 5 lat byli zatrudnieni na stanowiskach związanych ze stosowaniem lub tworzeniem prawa albo posiadają stopień naukowy doktora w dziedzinie nauk prawnych
Komisje orzekają w składach czteroosobowych a właściwość miejscowa komisji zależna jest od położenia siedziby placówki medycznej z którą powiązane jest dochodzone roszczenie.
Podstawową zaletą dochodzenia swoich praw przed komisją jest ograniczenie do minimum kosztów związanych ze wszczęciem i prowadzeniem zainicjowanego postępowania w sprawie zdarzenia medycznego – opłata od wniosku wynosi tylko 200 zł.
Należy przy tym podkreślić, że to właśnie wysokość kosztów sądowych jest istotną barierą dla zainicjowania procesu cywilnego. Wszczęcie procesu przed sądem powszechnym związane jest co do zasady z koniecznością uiszczenia przez stronę wszczynającą spór cywilny opłaty sądowej od pozwu stanowiącej 5 % dochodzonej kwoty. Tym co stanowi pozycję znacząco zwiększającą koszty prowadzenia sporu cywilnego są też oczywiście zaliczki na poczet kosztów opinii biegłych posiadających wiedzę specjalistyczną, niezbędną dla wydania rozstrzygnięcia przez sąd.
Czym jest zdarzenie medyczne?
Zdarzeniem medycznym jest zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta będących następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną:
diagnozy, jeżeli spowodowała niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając się do rozwoju choroby;
leczenia, w tym wykonania zabiegu operacyjnego;
zastosowania produktu leczniczego lub wyrobu medycznego.
Kto może złożyć wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia zdarzenia medycznego?
W przypadku zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, o których mowa w art. 67a ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wystąpić z wnioskiem o ustalenie zdarzenia medycznego,
zaś w przypadku śmierci pacjenta – wniosek o ustalenie zdarzenia medycznego mogą złożyć spadkobiercy pacjenta
Kolejną zaletą – obok niewielkich kosztów dochodzenia roszczeń przed Komisją jest jego szybkość. Komisja jest zobowiązana do wydania orzeczenia nie później, niż w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
Postępowanie to cechuje ponadto ograniczony formalizm – procedowanie komisji polega bowiem na analizie zgromadzonej w sprawie dokumentacji, a ustawa przewiduje jedynie obowiązek uprawdopodobnienia zdarzenia, którego następstwem było zakażenie, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta.
Wybór pozasądowego sposobu dochodzenia roszczeń posiada też niewątpliwe wady, a należą do nich m.in.:
przy założeniu pozytywnej dla pacjenta lub jego spadkobiercy orzeczenia Komisji, należy podkreślić brak związania Komisji wysuniętym roszczeniem tak, że w ostatecznym rozrachunku pacjent lub jego następca może nie uzyskać satysfakcjonującego go rezultatu.
Maksymalnymi kwotami, które są możliwe do uzyskania w trakcie dochodzenia przed Komisją są odpowiednio:
- W przypadku zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia kwota obejmująca wysokość odszkodowania i zadośćuczynienia nie może być wyższa niż 100 000 zł,
- a w przypadku śmierci maksymalna kwota nie może przekraczać 300 000 zł, przy czym odszkodowanie lub zadośćuczynienie wypłacane jest przez ubezpieczyciela szpitala.
Co istotne, ewentualne zaakceptowanie treści orzeczenia, a w jego rezultacie wypłata zadośćuczynienia; odszkodowania zamyka możliwość późniejszego dochodzenia roszczeń opierających się o konkretne zdarzenie medyczne.
Nie ulega wątpliwości, że możliwość pozasądowego rozwiązania sporu wynikającego ze zdarzenia medycznego przyczynia się do podnoszenia świadomości prawnej pacjentów, przy jednoczesnym skróceniu czasu oczekiwania na podlegającą miarkowaniu satysfakcję finansową.
Należy jednak wskazać, że z uwagi na przewidziane prawem kwoty maksymalne, w wielu przypadkach uzyskanie przez pacjenta lub jego spadkobiercę satysfakcjonującego orzeczenia nie jest w ogóle możliwe – tak wiec w przypadkach najpoważniejszych często jedynym wyjściem pozostaje nadal wszczęcie i prowadzenie procesu sądowego.
foto by: Dragana_Gordic
